DWÓR W ŁĄKCIE GÓRNEJ

kmirowska

Położony w Łąkcie Górnej dwór został zbudowany przez właścicieli majątku Wiktorię i Feliksa Armatowiczów, którzy odkupili go w 1869 roku od poprzednich właścicieli - Brunickich. To Armatowicze w latach 1871-1883 w miejsce starych zabudowań folwarcznych wznieśli istniejące do dziś: obszerną stodołę (1871) i trzykondygnacyjny spichlerz (1877), jeden z najciekawszych w naszej części województwa małopolskiego, a na koniec swój dwór (1883), wokół którego założyli park krajobrazowy . Około 1900 roku właścicielem całego majątku został doktor Klemens Rutowski, ożeniony w rodzinie Armatowiczów, po którym przejął go jego syn Adam, gospodarujący tu do 1945 roku. Początkowo dwór był niewielki, a obejmował tylko zachodnią część rzutu obecnego. Był parterowy i częściowo podpiwniczony. Dopiero w okresie międzywojennym Rutowcy nadali mu obecną postać. Jest to dziś budynek dość okazały, w całości murowany, o tynkowanych ścianach, piwnicach nakrytych sklepieniami kolebkowymi i żaglastymi oraz siodłowym dachu z dwoma szczytami. Starsza, zachodnia jego część ma od frontu ryzalit z obszernym holem i facjatą poprzedzony sześciokolumnowym portykiem nakrytym tarasem.

Szczególnie atrakcyjnie prezentuje się fronton wschodniej, powstałej w 1939 roku części dworu. Zdobi go szereg wysokich, nakrytych łukami ostrymi otworów okiennych, przedzielonych półkolumnami i rząd znajdujących się nad nimi rozet. Tej jego dekoracji odpowiada wystrój wnętrz o "renesansowych" framugach drzwi i półkolumnach międzyokiennych wielkiego salonu.

Za sprawą Rutowskich powstała też stojąca na południowym skraju polany parkowej neogotycka drewniana kaplica dworska, a także wznoszący się po zachodniej stronie dworu trójkondygnacyjny spichlerz, należący do największych tego rodzaju obiektów zabytkowych w regionie. Przebudowany w 1921 roku, eklektyczny, jest murowany, parterowy, z facjatą od strony południowej, z której jest wyjście na taras z czterokolumnowym portykiem i niską basztą zwieńczoną krenelażem. Postawiony na planie prostokąta. Jest częściowo podpiwniczony. Posiada 4 - kolumnowy portyk. W południowo - wschodniej części dworu obszerna sala doświetlona 6 wysokimi, ostrołukowymi oknami, z półkolumnami pomiędzy nimi i owalnymi okienkami nad gzymsem wieńczącym elewację. Dach dwuspadowy, kryty dachówką. Obok podworski park z wieloma zabytkowymi drzewami i piękną aleją bukową.

Dekretem o reformie rolnej z dnia 6 września 1944 roku, a także rozporządzeniem wykonawcze ministra rolnictwa i reform rolnych wywłaszczono i usunięto siłą właścicieli majątku, którym zakazano osiedlania się w odległości mniejszej niż 30 km od swojej dawnej siedziby. Rutowscy opuścili dwór jeszcze przed nadejściem wojsk rosyjskich. Dwór wraz z gruntami i zabudowaniami gospodarczymi przeszedł na własność Skarbu Państwa. Opuszczone zabudowania zostały rozgrabione i  zdewastowany.

W dworze urządzona Szkołę Rolniczą, (kierował nią Zdzisław Adamus), którą przeniesiono w 1947 roku do Dąbrowicy. Podworskim terenem zarządzała początkowo Gmina Trzciana, potem, od lat 70-tych XX wieku Gmina Żegocina.

W latach 60-tych teren parku i dworu objęła krakowska Chemobudowa, która przekształciła dwór w ośrodek kolonijny. Postawiono kilka domów letniskowych, urządzono stołówkę, letnie pawilony. W latach 80-tych opuszczony dwór powoli ulegał postępującej dewastacji. Gmina Żegocina przeprowadziła prace zabezpieczające (izolacja murów, remont dachu). W pierwszych latach XXI wieku Gmina Żegocina zdecydowała się na sprzedaż obiektu. 15 maja 2007 roku "Zespół Dworsko - Parkowy w Łąkcie Górnej" nabyła mieszkanka Madrytu - Pani Lidia Niedzielska za sumę 811.113 pln. Ponieważ obiekt jest wpisany do rejestru zabytków (A-56/M z 9.05.2006), nowy nabywca musiał przedstawić projekt zagospodarowania budynków i terenów parkowych. Pani Niedzicka przedstawiła dwie propozycje. Według planów dwór ma być przeznaczony na ośrodek hotelarsko-konferencyjny lub ośrodek wychowawczo-opiekuńczy.

Wkróce rozpoczęły się pierwsze prace porządkowe, które najpierw przeprowadzono w podworskim parku. Rozpoczęły sie także prace wewnątrz budynku dworskiego. Wzmocniono konstrukcję budynku postawieniem nowych ścian działowych, usunięto elementy pozostałe w kuchni i innych pomieszczeniach, rozburzono stare piece, usunięto zepsuta stolarkę, postawiono nową więźbę dachową. Prace jednak ustały i przez kilka kolejnych lat, zabytkowe obiekty znów niszczeją, a dach dworu zabezpieczony jest tylko plastikową folią. 

Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał w 2006 roku obiekt na listę zabytków. Obecnie obiekt jest zakniety dla zwiedzających.

Uchwałą Rady Gminy Żegocina z dnia 28 września 2005 roku zdecydowano o sprzedaży zespołu parkowo-dworskiego w Łąkcie Górnej.  Pierwszy z przetargów na sprzedaż dworu ogłoszono jeszcze w październiku 2006 r., niestety nie wpłynęła żadna oferta na zakup. Procedurę przetargową powtórzono w styczniu 2007 r, Tym razem do przetargu przystąpiło trzech oferentów, najwyższą cenę zakupu zaoferowała Pani Lidia Niedzielska i to ona została nowym właścicielem zespołu parkowo – dworskiego w Łąkcie Górnej.

Po zakupie dworu i uzyskaniu wszystkich niezbędnych pozwoleń przystąpiono do remontu. W budynku dworu zostały całkowicie wymienione stropy, odkryto i zaizolowano istniejące fundamenty, wykonano drenaż budynku oraz ogrodzenie. Postawiono też nową więźbę dachową. Wszystkie prace wykonywano pod nadzorem konserwatora zabytków, dlatego też były one bardzo kosztowne i wymagały wielu uzgodnień w trakcie budowy. Jak twierdzi właściciel koszt dotychczas wykonanych prac wynosi już około 1,5 mln zł.Początkowo dwór miał zostać zaadoptowany na placówkę opieki na osobami starszymi. W  międzyczasie zmieniła się koncepcja. Obecnie pieczę nad dworem i całym terenem sprawuje syn Pani Lidii, Maciej Niedzielski, który planuje w tym miejscu utworzenie sali bankietowej z  restauracją, zapleczem gastronomicznym oraz pokojami hotelowymi dla gości oraz turystów. Planowanie jest także odrestaurowanie kapliczki, by w przyszłości mogły odbywać się tam śluby. Inwestorzy mają zamiar dokonać rewaloryzacji terenu otaczającego dwór, by można było organizować tam imprezy plenerowe. Na ukończeniu jest projekt rozbudowy i konserwacji dworu, uwzględniający zachowanie jego charakterystycznych cech, z równoczesnym przystosowaniem do planowanej funkcji. Jak twierdzi Pan Maciej, wszystko długo trwa, gdyż projektanci w porozumieniu z  konserwatorem zabytków chcą w minimalnym stopniu ingerować w pierwotny wygląd dworu, a osiągnąć zmierzone cele zarówno w funkcji, jak i wyglądzie budynku. Właściciele starają się o dofinansowanie na wykonanie części prac, gdyż jak mówią, remont dworu jest bardzo kosztowny.

dwor-lakta-gorna-2.jpg
dwor-lakta-gorna-1.jpg
uploads/CO-ZWIEDZAĆ/ZABYTKI-I-KAPLICZKI/dwor-lakta-gorna-3.jpg
dwor-lakta-gorna-1.jpeg
uploads/CO-ZWIEDZAĆ/ZABYTKI-I-KAPLICZKI/dwor-projekt.jpeg
Dwór - projekt zagospodarowania

Kategorie
Komunikaty