DWÓR W ŁĄKCIE GÓRNEJ

kmirowska

Położony w Łąkcie Górnej dwór został zbudowany przez właścicieli majątku Wiktorię i Feliksa Armatowiczów, którzy odkupili go w 1869 roku od poprzednich właścicieli - Brunickich. To Armatowicze w latach 1871-1883 w miejsce starych zabudowań folwarcznych wznieśli istniejące do dziś: obszerną stodołę (1871) i trzykondygnacyjny spichlerz (1877), jeden z najciekawszych w naszej części województwa małopolskiego, a na koniec swój dwór (1883), wokół którego założyli park krajobrazowy . Około 1900 roku właścicielem całego majątku został doktor Klemens Rutowski, ożeniony w rodzinie Armatowiczów, po którym przejął go jego syn Adam, gospodarujący tu do 1945 roku. Początkowo dwór był niewielki, a obejmował tylko zachodnią część rzutu obecnego. Był parterowy i częściowo podpiwniczony. Dopiero w okresie międzywojennym Rutowcy nadali mu obecną postać. Jest to dziś budynek dość okazały, w całości murowany, o tynkowanych ścianach, piwnicach nakrytych sklepieniami kolebkowymi i żaglastymi oraz siodłowym dachu z dwoma szczytami. Starsza, zachodnia jego część ma od frontu ryzalit z obszernym holem i facjatą poprzedzony sześciokolumnowym portykiem nakrytym tarasem.

Szczególnie atrakcyjnie prezentuje się fronton wschodniej, powstałej w 1939 roku części dworu. Zdobi go szereg wysokich, nakrytych łukami ostrymi otworów okiennych, przedzielonych półkolumnami i rząd znajdujących się nad nimi rozet. Tej jego dekoracji odpowiada wystrój wnętrz o "renesansowych" framugach drzwi i półkolumnach międzyokiennych wielkiego salonu.

Za sprawą Rutowskich powstała też stojąca na południowym skraju polany parkowej neogotycka drewniana kaplica dworska, a także wznoszący się po zachodniej stronie dworu trójkondygnacyjny spichlerz, należący do największych tego rodzaju obiektów zabytkowych w regionie. Przebudowany w 1921 roku, eklektyczny, jest murowany, parterowy, z facjatą od strony południowej, z której jest wyjście na taras z czterokolumnowym portykiem i niską basztą zwieńczoną krenelażem. Postawiony na planie prostokąta. Jest częściowo podpiwniczony. Posiada 4 - kolumnowy portyk. W południowo - wschodniej części dworu obszerna sala doświetlona 6 wysokimi, ostrołukowymi oknami, z półkolumnami pomiędzy nimi i owalnymi okienkami nad gzymsem wieńczącym elewację. Dach dwuspadowy, kryty dachówką. Obok podworski park z wieloma zabytkowymi drzewami i piękną aleją bukową.

Dekretem o reformie rolnej z dnia 6 września 1944 roku, a także rozporządzeniem wykonawcze ministra rolnictwa i reform rolnych wywłaszczono i usunięto siłą właścicieli majątku, którym zakazano osiedlania się w odległości mniejszej niż 30 km od swojej dawnej siedziby. Rutowscy opuścili dwór jeszcze przed nadejściem wojsk rosyjskich. Dwór wraz z gruntami i zabudowaniami gospodarczymi przeszedł na własność Skarbu Państwa. Opuszczone zabudowania zostały rozgrabione i  zdewastowany.

W dworze urządzona Szkołę Rolniczą, (kierował nią Zdzisław Adamus), którą przeniesiono w 1947 roku do Dąbrowicy. Podworskim terenem zarządzała początkowo Gmina Trzciana, potem, od lat 70-tych XX wieku Gmina Żegocina.

W latach 60-tych teren parku i dworu objęła krakowska Chemobudowa, która przekształciła dwór w ośrodek kolonijny. Postawiono kilka domów letniskowych, urządzono stołówkę, letnie pawilony. W latach 80-tych opuszczony dwór powoli ulegał postępującej dewastacji. Gmina Żegocina przeprowadziła prace zabezpieczające (izolacja murów, remont dachu). W pierwszych latach XXI wieku Gmina Żegocina zdecydowała się na sprzedaż obiektu. 15 maja 2007 roku "Zespół Dworsko - Parkowy w Łąkcie Górnej" nabyła mieszkanka Madrytu - Pani Lidia Niedzielska za sumę 811.113 pln. Ponieważ obiekt jest wpisany do rejestru zabytków (A-56/M z 9.05.2006), nowy nabywca musiał przedstawić projekt zagospodarowania budynków i terenów parkowych. Pani Niedzicka przedstawiła dwie propozycje. Według planów dwór ma być przeznaczony na ośrodek hotelarsko-konferencyjny lub ośrodek wychowawczo-opiekuńczy.

Wkróce rozpoczęły się pierwsze prace porządkowe, które najpierw przeprowadzono w podworskim parku. Rozpoczęły sie także prace wewnątrz budynku dworskiego. Wzmocniono konstrukcję budynku postawieniem nowych ścian działowych, usunięto elementy pozostałe w kuchni i innych pomieszczeniach, rozburzono stare piece, usunięto zepsuta stolarkę, postawiono nową więźbę dachową. Prace jednak ustały i przez kilka kolejnych lat, zabytkowe obiekty znów niszczeją, a dach dworu zabezpieczony jest tylko plastikową folią. 

Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał w 2006 roku obiekt na listę zabytków. Obecnie obiekt jest zakniety dla zwiedzających.

Uchwałą Rady Gminy Żegocina z dnia 28 września 2005 roku zdecydowano o sprzedaży zespołu parkowo-dworskiego w Łąkcie Górnej.  Pierwszy z przetargów na sprzedaż dworu ogłoszono jeszcze w październiku 2006 r., niestety nie wpłynęła żadna oferta na zakup. Procedurę przetargową powtórzono w styczniu 2007 r, Tym razem do przetargu przystąpiło trzech oferentów, najwyższą cenę zakupu zaoferowała Pani Lidia Niedzielska i to ona została nowym właścicielem zespołu parkowo – dworskiego w Łąkcie Górnej.

Po zakupie dworu i uzyskaniu wszystkich niezbędnych pozwoleń przystąpiono do remontu. W budynku dworu zostały całkowicie wymienione stropy, odkryto i zaizolowano istniejące fundamenty, wykonano drenaż budynku oraz ogrodzenie. Postawiono też nową więźbę dachową. Wszystkie prace wykonywano pod nadzorem konserwatora zabytków, dlatego też były one bardzo kosztowne i wymagały wielu uzgodnień w trakcie budowy. Jak twierdzi właściciel koszt dotychczas wykonanych prac wynosi już około 1,5 mln zł.Początkowo dwór miał zostać zaadoptowany na placówkę opieki na osobami starszymi. W  międzyczasie zmieniła się koncepcja. Obecnie pieczę nad dworem i całym terenem sprawuje syn Pani Lidii, Maciej Niedzielski, który planuje w tym miejscu utworzenie sali bankietowej z  restauracją, zapleczem gastronomicznym oraz pokojami hotelowymi dla gości oraz turystów. Planowanie jest także odrestaurowanie kapliczki, by w przyszłości mogły odbywać się tam śluby. Inwestorzy mają zamiar dokonać rewaloryzacji terenu otaczającego dwór, by można było organizować tam imprezy plenerowe. Na ukończeniu jest projekt rozbudowy i konserwacji dworu, uwzględniający zachowanie jego charakterystycznych cech, z równoczesnym przystosowaniem do planowanej funkcji. Jak twierdzi Pan Maciej, wszystko długo trwa, gdyż projektanci w porozumieniu z  konserwatorem zabytków chcą w minimalnym stopniu ingerować w pierwotny wygląd dworu, a osiągnąć zmierzone cele zarówno w funkcji, jak i wyglądzie budynku. Właściciele starają się o dofinansowanie na wykonanie części prac, gdyż jak mówią, remont dworu jest bardzo kosztowny.

Dwór - projekt zagospodarowania

Kategorie
Archiwum
2 artykuły
Kwiecień 2025
22 artykułów
Marzec 2025
31 artykułów
Luty 2025
43 artykułów
Styczeń 2025
31 artykułów
Grudzień 2024
28 artykułów
Listopad 2024
37 artykułów
Październik 2024
30 artykułów
Wrzesień 2024
25 artykułów
Sierpień 2024
26 artykułów
Lipiec 2024
32 artykułów
Czerwiec 2024
27 artykułów
Maj 2024
28 artykułów
Kwiecień 2024
28 artykułów
Marzec 2024
27 artykułów
Luty 2024
37 artykułów
Styczeń 2024
23 artykułów
Grudzień 2023
31 artykułów
Listopad 2023
33 artykułów
Październik 2023
29 artykułów
Wrzesień 2023
35 artykułów
Sierpień 2023
28 artykułów
Lipiec 2023
43 artykułów
Czerwiec 2023
43 artykułów
Maj 2023
27 artykułów
Kwiecień 2023
38 artykułów
Marzec 2023
28 artykułów
Luty 2023
41 artykułów
Styczeń 2023
35 artykułów
Grudzień 2022
30 artykułów
Listopad 2022
39 artykułów
Październik 2022
38 artykułów
Wrzesień 2022
30 artykułów
Sierpień 2022
34 artykułów
Lipiec 2022
52 artykułów
Czerwiec 2022
33 artykułów
Maj 2022
30 artykułów
Kwiecień 2022
33 artykułów
Marzec 2022
40 artykułów
Luty 2022
39 artykułów
Styczeń 2022
35 artykułów
Grudzień 2021
30 artykułów
Listopad 2021
30 artykułów
Październik 2021
44 artykułów
Wrzesień 2021
34 artykułów
Sierpień 2021
32 artykułów
Lipiec 2021
52 artykułów
Czerwiec 2021
39 artykułów
Maj 2021
37 artykułów
Kwiecień 2021
31 artykułów
Marzec 2021
31 artykułów
Luty 2021
31 artykułów
Styczeń 2021
35 artykułów
Grudzień 2020
27 artykułów
Listopad 2020
39 artykułów
Październik 2020
39 artykułów
Wrzesień 2020
40 artykułów
Sierpień 2020
26 artykułów
Lipiec 2020
37 artykułów
Czerwiec 2020
35 artykułów
Maj 2020
35 artykułów
Kwiecień 2020
55 artykułów
Marzec 2020
34 artykułów
Luty 2020
50 artykułów
Styczeń 2020
25 artykułów
Grudzień 2019
27 artykułów
Listopad 2019
32 artykułów
Październik 2019
42 artykułów
Wrzesień 2019
31 artykułów
Sierpień 2019
33 artykułów
Lipiec 2019
1 artykuł
Czerwiec 2019
Komunikaty