KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. JAKUBA W ROZDZIELU

kmirowska

Kościół p.w. św. Jakuba - gotycki, drewniany, konstrukcji zrębowej, jednonawowy, z 1563 r., - wg tradycji z fundacji króla Zygmunta Augusta. W wejściu portal ciesielski z herbem Topór z 2 poł. XVI w.

Kościół ten został przeniesiony do Rozdziela z niedalekiej Królówki w 1985 roku. Pierwotnie był pod wezwaniem świętego Jakuba Apostoła i istniał w Królówce już w XV wieku, co odnotował w "Liber Beneficjorum" Jan Długosz. Naukowcy nie są zgodni, czy odnotowany kościół to zachowana do naszych czasów budowla, czy też istniejący kościół wzniesiony został dopiero w XVI wieku.

Z całą pewnością z końca XV wieku pochodzi ostrołukowy portal z herbem Topór oraz jedyne zachowane ostrołukowe okno. Widniejąca na portalu tarcza z herbem Topór wskazuje jako fundatorów kościoła rodzinę rycerską herbu Topór, której członek w połowie XV wieku był wójtem Królówki. Nie jest wykluczone, że portal ten pochodzi ze starego kościoła i został ponownie użyty przy budowie zachowanej do naszych czasów świątyni.

Układ przestrzenny kościoła jest pierwotny, charakterystyczny dla późnogotyckiej architektury kościelnej Małopolski budowla wzniesiona jest "na zrąb" z prezbiterium wielobocznym. Z zachowanych opisów wizytacyjnych wynika, że kościół był od zewnątrz obity deskami. Dach pokrywano drewnianymi gontami, które co kilkadziesiąt lat musiały być zmieniane. W 1569 roku kościół został odremontowany, prawdopodobnie na koszt Zygmunta Augusta (Królówka była własnością królewską). Zachowane we wnętrzu resztki polichromii pochodzą z I połowy XVI wieku. Polichromia pokrywała także wnętrze niegdyś stojącej w pobliżu kościoła wieży, w której znajdowały się 3 dzwony. Czwarty umieszczony był we wnętrzu kościoła, pod sufitem - pełnił rolę sygnaturki, dopóki w XVIII wieku nie dobudowano na szczycie dachu kościoła specjalnej wieżyczki dla niego.

Paramenta liturgiczne przechowywano w zakrystii wydzielonej z lewej nawy głównej. Nad wejściem, podobnie jak dziś, znajdował się chór muzyczny, na którym w XVIII wieku pojawiły się organy. Na lewo, znajduje się drugi chór (loggia królewska) przeznaczona wyłącznie dla króla. Do połowy XVIII wieku w kościele była drewniana podłoga.

Najistotniejszy element wystroju to ołtarze. Było ich 3 lub 4, a w 1730 nawet 6. Były pod wezwaniem: Przemienienia Pańskiego, św. Anny, św. Jakuba, Matki Boskiej, św. Mikołaja, św. Stanisława biskupa. Były drewniane, niektóre z kamiennymi mensami, malowane i złocone.

Szczególnej czci doznawali Najświętsza Maria Panna i patron - św. Jakub, których wizerunek zdobiły wota (notatka wizytacyjna z 1664 roku). Jako dzień rocznicy poświęcenia kościoła obchodzono pierwszą niedzielę po święcie św. Jakuba. Pierwsza zachowana wzmianka o odpuście w Królówce podaje jako jego datę święto Przemienienia Pańskiego. W XIX wieku był to odpust szczególnie znany, na który ściągały tłumy.

W tym kościele przyjął chrzest w 1791 roku Kazimierz Brodziński - prekursor polskiego romantyzmu, którego wsią rodzinną była Królówka. Kościół w XIX wieku był przebudowany. W 1850 roku dobudowano Ogrójec, w 1876 wzniesiono nakrytą kopułą boczną kaplicę Matki Bożej Różańcowej.

W latach 1886 - 96 dokonano powiększenia nawy głównej. W 1929 r. konserwator zezwolił na rozbiórkę kościoła. Po II wojnie światowej, w 1947 roku postanowiono kościół przenieść na pobliski cmentarz , gdzie miał się stać muzeum ku czci K. Brodzińskiego. W czasie przenosin dokonano częściowej przeróbki. Zlikwidowano Ogrójec i przywrócono pierwotne wymiary nawie.

Do 1985 roku kościół pozostawał na cmentarzu. W tym roku miał być przeniesiony do Cichawki (wioska w parafii), ale tego zaniechano.

W 1986 roku, po rozbiórce kościół przeniesiono do Rozdziela, gdzie wiernie go zrekonstruowano. Niestety nie zachowało się oryginalne wyposażenie kościoła. Obecnie w bocznej kaplicy znajduje się ołtarz Matki Boskiej Różańcowej przeniesiony z Kościoła Kolejowego w Nowym Sączu. Ołtarz główny i ambona są darem ks. Franciszka Korty - proboszcza ze Złotej, a obrazy drogi krzyżowej znalezione zostały na starej plebani w Żegocinie (prawdopodobnie pochodzą z XVIII wieku). Drewniany tryptyk w ołtarzu głównym wykonał miejscowy stolarz Stanisław Paruch, który wniósł olbrzymi wkład w rekonstrukcję kościoła. W kościele znajduje się też, wykonana przez miejscowego kamieniarza Jana Stacha, kopia starej chrzcielnicy, jaka znajdowała się w dawnym kościele.

W 1986 roku, po rozbiórce kościół przeniesiono do Rozdziela, gdzie wiernie go zrekonstruowano. Niestety nie zachowało się oryginalne wyposażenie kościoła. Obecnie w bocznej kaplicy znajduje się ołtarz Matki Boskiej Różańcowej przeniesiony z Kościoła Kolejowego w Nowym Sączu. Ołtarz główny i ambona są darem ks. Franciszka Korty - proboszcza ze Złotej, a obrazy drogi krzyżowej znalezione zostały na starej plebani w Żegocinie (prawdopodobnie pochodzą z XVIII wieku). Drewniany tryptyk w ołtarzu głównym wykonał miejscowy stolarz Stanisław Paruch, który wniósł olbrzymi wkład w rekonstrukcję kościoła. W kościele znajduje się też, wykonana przez miejscowego kamieniarza Jana Stacha, kopia starej chrzcielnicy, jaka znajdowała się w dawnym kościele.

Na północ od kościoła cmentarz, zlokalizowany na gruncie śp. Stanisława Marcisza, który plac pod kościół darował. Ziemia pod cmentarz została wykupiona od spadkobiercy Stanisława Marcisza p. Jana Kmiecika. Na placu kościelnym znajduje się obelisk wybudowany w 2004 roku ku czci ś.p. ks. Antoniego Poręby. 24 stycznia 2004 roku J.E. Ks Bp Wiktor Skworc poświęcił tablicę pamiątkową umieszczoną na kamiennym obelisku po prawej stronie kościoła, ufundowaną przez wdzięcznych parafian z Rozdziela zmarłemu w 2003 roku Ks. Prałatowi Antoniemu Porębie.

 Kościół jest otoczony drewnianym ogrodzeniem z gontowym daszkiem. Przed świątynią dzwonnica z trzema dzwonami z 1996 roku - o imionach Jakub, Maria i Antoni - od imion fundatorów: Jakuba i Marię Krawczyków i ks. Antoniego Poręby. Od strony północnej grota Matki Bożej z Lourdes, zbudowana przez Stanisława Parucha. Powyżej nowy, przykościelny parking, wybudowany w 2016 roku.

30 lipca 2017 roku J.E. ks. biskup Leszek Leszkiewicz podczas uroczystości odpustowej dokonał poświęcenia nowego ołtarza głównego, odnowionych dwóch bocznych i groty NMP z Lourdes. W tym samym dniu ukazał się pierwszy numer czasopisma pt. "Verbum Villa - Słowo wsi" (red. ks. Tomasz Szewczyk), w której opisywane są prace i wydarzenia związane z kościołem św. Jakuba i życiem wsi Rozdziele.

Zabytkowy kościół znalazł się w 2002 roku na "Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej". Przed świątynią stanęła wówczas tablica informacyjna z napisami w trzech językach: polskim, angielskim i niemieckim. Tak brzmi treść napisu w języku polskim: "Kościół pw. św. Jakuba Apostoła, z XV w.; jednonawowy, konstrukcji zrębowej, szalowany, kryty gontem, przeniesiony w II poł. XX w. z Królówki; wnętrze: detale ciesielskie z XVI wieku".

uploads/CO-ZWIEDZAĆ/ZABYTKI-I-KAPLICZKI/kosciol-rozdziele-1.jpg
uploads/CO-ZWIEDZAĆ/ZABYTKI-I-KAPLICZKI/kosciol-rozdziele-2.jpg
dji0003.jpg
Kategorie
Komunikaty